DeLimes

Is het nou De [Laaims]? Of De ['Liemes]? Veel mensen denken bij het uitspreken van onze naam kennelijk aan citroenen. Citroenen uit Florida waarschijnlijk.

DeLimes is echter vernoemd naar de noordgrens van het Romeinse Rijk. Van ongeveer 50 voor tot ongeveer 400 na Christus was deze grens de scheiding tussen de Romeinse ordening en de barbaren. In onze streken waren dat, naast de Friezen, de Angelen in het Noorden en de Saksen in het Oosten. Lange tijd was de stabiliteit die deze grens met zich meebracht een bron van economische voorspoed, die de geschiedenis is ingegaan als de Pax Romana. Een andere bron was het Romeinse recht, dat op principes was gestoeld die lokale rechters naar de daar heersende context konden interpreteren. Handelen naar de geest van de wet, daar ging het om. In tegenstelling tot de barbaren. Daar gold dat alles was toegestaan, tenzij nadrukkelijk verboden. Regels zijn regels, zou je kunnen zeggen. 

De Limes viel uiteindelijk in het jaar 406. Al enige tijd wisten de Romeinen de ronddolende volkeren die plunderend door het Rijk trokken niet tegen te houden. Op die oudejaarsavond staken tienduizenden Angelen en Saksen de Limes over. Een belangrijk deel van hen vestigde zich in de provincie Brittanica, het huidige Engeland. Vandaar dat wij nog steeds spreken over de Angelsaksische wereld. Dat zijn min of meer alle landen waar Engels de voertaal is, zoals de Verenigde Staten, Canada en Australië. Daar geldt nog steeds: regels zijn regels. Anders gezegd: het gaat daar niet om de geest van de wet, maar om de letter ervan.

Ook in de manier van organiseren heeft dat zijn weerslag gekregen. Sinds Michel Albert (1991) spreken we van de Angelsaksische en de Rijnlandse manier. De Angelsaksische manier van organiseren is vooral regelgedreven. Daarbij kun je ook modellen uit de ene organisatie min of meer kopieren naar andere. De Rijnlandse manier is meer contextgedreven. Niet modellen zijn het uitgangspunt, maar de realiteit zoals die zich aandient. Het vereist volwassen vakmanschap om die naar waarde te interpreteren. 

In 2011 werd de Limes voorgedragen voor de werelderfgoedlijst van Unesco. Sommige delen, zoals de beroemde Muur van Hadrianus in Engeland en de Limesstrasse in Zuid-Duitsland, zijn al Werelderfgoed en genieten mede daardoor grote bekendheid. De Limes volgde min of meer de rivieren de Rijn, de Mainz en de Donau en liep door tot de Kaspische Zee.

 

Naast grens, betekent limes ook pad. Vanaf de limes leidden alle wegen naar Rome. Waar nu ons kantoor staat, bovond zich het Romeinse fort "Nigrum Pullum" (zwarte grond) met de vlootfaciliteiten. Enkele resten zijn te zien op het terrein van Ipse de Bruggen locatie Hooge Burch. Enkele Romeinse schepen behoren tot de voornaamste vondsten.